سال‌های بعد از جنگ خودروسازی در ایران دوباره جان تازه‌ای گرفت و پیکان و چند اتومبیل دیگر در تیراژ بالا تولید شدند. از همان دوران بود که زمزمه یک خودروی داخلی و ملی بر سر زبان‌ها افتاد. تا قبل از سال ۱۳۸۰ خودروهای زیادی با ظاهرهای مختلف رونمایی شد که گمان می‌شد قرار است به عنوان خودروی ملی به تولید برسند که چنین چیزی میسر نشد. تا این که در سال ۱۳۸۰ ایرانخودرو برای اولین بار از اتومبیل سمند رونمایی کرد. خودرویی که ادعا می‌شد تولید داخل است و می تواند عامل محرکی برای تولیدات بهتر شود. بعد از آن سمند سال‌های زیادی روی خط تولید رفت و همچنان هم انواع مختلف این اتومبیل با همان پلتفرم به تولید می‌رسد. در این مقاله تصمیم داریم انواع خودروهای خانواده سمند را معرفی کنیم.

سمند X7

در سال ۱۳۸۰ بود که اولین خودروی سمند راهی بازار شد تا خریداران شاهد اولین خودروی ملی باشند. هرچند که طراحی ظاهری این خودرو شباهت زیادی به محصولات BMW داشت اما باز هم توانست نظرات را به خود جلب کند. این خودرو با تریم داخلی مشکی عرضه می‌شد و بر روی پلتفرم پژو ۴۰۵ ساخته شده بود. همچنین پیشرانه استفاده شده در این ماشین هم همان موتور معروف XU7 بود. سمند X7 که با نام سمند معمولی در بازار شناخته می‌شد تا سال ۱۳۸۸ به تولید رسید. از جمله مشخصه‌های این خودرو چراغ‌های بزرگ و دو تکه عقب آن بود که به شدت جلب توجه می‌کرد. این اتومبیل در رنگ‌های مختلفی به تولید می‌رسید و این نکته جالبی بود که در سال‌های بعدی خودروسازها کمتر به آن توجه داشتند.

سمند EL

زمانی که قرار شد سمند به ناوگان حمل و نقل شهری اضافه شود ایرانخودرو دست به تغییراتی در سمند معمولی زد و سمند ای ال را روانه بازار کرد. این خودرو نسبت به سمند ایکس ۷ امکانات و آپشن‌های کمتری داشت، دلیل این امر هم کاهش قیمت تاکسی بود. سمند EL فقط به صورت تاکسی تولید می‌شد و به سمند کار هم معروف بود. این اتومبیل از سال ۱۳۸۴ به تولید رسید اما از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ هم تعدادی از آن برای فروش در بخش خصوصی روی خط تولید رفت. در این مدل از سمند پنجره‌های عقب دستی شده و امکانات دیگری مانند مه‌شکن و سیستم هشدار از روی آن برداشته شده است.

سمند LX

از همان ابتدا کمی انتقاد به ظاهر سمند X7 بود به همین دلیل هم ایرانخودرو در سال ۱۳۸۱ به فکر یک فیس لیفت از آن شد. در نتیجه سال ۱۳۸۳ بود که اولین سمند LX روانه بازار شد تا بتواند علاقه‌مندان به این خودرو را راضی کند. تغییرات ایجاد شده در ظاهر اتومبیل بود و بخش فنی آن تغییری نداشت. جلو پنجره جذاب‌تر و چراغ‌های عقب که بسیار کوچک‌تر شدند عمده تغییرات ظاهری اتومبیل بود. همچنین رینگ‌های آلومینیومی این خودرو جذابیت ظاهری اتومبیل را دو چندان کرده بود. در نمای داخلی تغییراتی نبود اما رنگ تریم داخلی به کرمی تغییر پیدا کرده بود.

از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۰ این خودرو با همان پیشرانه XU7 که روی پژو ۴۰۵ است تولید می‌شد. اما از سال ۱۳۹۰ بود که با ورود موتور EF7 به بازار در دو مدل بنزینی و گازسوز شاهد تغییراتی در بخش فنی این اتومبیل بودیم. سایر امکاناتی که به این اتومبیل اضافه شد ترمز ضدقفل ABS، کیسه هوا برای سرنشینان جلو، صندلی برقی سرنشینان جلو، سنسور هشدار عقب و صندوق برقی بود. سمند ال ایکس پر فروش‌ترین و پر تیراژترین مدل سمند بین همه نمونه‌های آن است که همگان سمند را با این مدل به یاد می‌آورند.

سمند SE

کمی بعد از اینکه دیگر سمند معمولی و ای ال را در بازار نداشتیم. ایرنخودرو تصمیم گرفت نسخه SE را روانه بازار کند. این مدل از سمند یک جور فیس لیفت از سمند EL بود. در سال ۱۳۸۷ طراحی این خودرو شروع و در سال ۱۳۸۹ روانه بازار شد. سمند SE از همان پیشرانه XU7 پژو ۴۰۵ استفاده می‌کرد و سایر مشخصات فنی آن مانند گیربکس هم همان بود. طراحی چراغ‌های عقب و همچنین جلو پنجره این اتومبیل تغییر کرده بود. در فضای داخلی هم طراحی دکمه‌های داشبورد تغییراتی داشت. وزن خودرو نسبت به مدل ال ایکس کاهش و اکسل آن هم تغییر کرده بود. همچنین سیستم برق مالتی‌پلکس و فرمان تلسکوپی در نسخه اس ای دیده نمی‌شود. پنجره‌های عقب در نسخه SE دستی شده و آینه‌ها هم دیگر برقی نیستند. تولید این مدل از سمند در سال ۱۳۹۷ متوقف شد.

سمند سریر

ایرانخودرو برای سمند یک نسخه تشریفاتی هم در نظر گرفته بود که نام آن سمند سریر بود. هرچند که این اتومبیل ۴ درب بود اما ابعاد ان نسبت به سمند معمولی بزرگتر شده بود تا فضای داخلی کابین بیشتر شود. شرکت سازنده این اتومبیل را در سال ۱۳۸۳ رونمایی کرد اما عرضه آن به بازار در تا سال ۱۳۸۷ طول کشید. موتور این اتومبیل همان موتور پژو پارس ELX است. یک پیشرانه ۱.۸ لیتری ۱۶ سوپاپ که محصول مشترک پژو –  سیتروئن بود و سایپا از آن روی زانتیا استفاده می‌کرد.

این موتور را در بازار به نام موتور زانتیایی می‌شناختند. فاصله دو محور و ستون B این اتومبیل نسبت به مدل‌های معمولی سمند ۳۰ سانتی‌متر بیشتر شده بود. همین امر هم باعث شد تا فضای جلوی پای سرنشینان عقب بیشتر شود. امکانات رفاهی این خودرو افزایش پیدا کرد تا بتواند نقش یک خودروی تشریفاتی را بازی کند. برای این خودرو تبلیغاتی هم شد. که از جمله آن می‌توان به استفاده محمود احمدی نژاد از سمند سریر به عنوان خودروی تشریفاتی در یکی از سفرهای خود به قطر اشاره کرد. در نهایت تولید این خودرو در سال ۱۳۹۱ متوقف شد.

مشخصات فنی انواع سمند

به طور عمده سمند در همه مدل‌های آن از دو پیشرانه استفاده کرد که یکی موتور XU7 بود و دیگری موتور EF7. موتور ایکس یو ۷ بنزینی بود اما مانند خیلی از خودروهای دیگر قابلیت کار با گاز را هم داشت. اما موتور EF7 به صورت تخصصی هم بنزین سوز دارد و هم مدل گازسوز آن تولید می‌شود.

سخن آخر

تولید سمند و نمنه‌های آن بیشتر از مواردی بود که عنوان شده است. اما مواردی که گفته نشده یا به بازار عرضه نشده‌اند یا اینکه در نام‌هایی دیگر مانند سورن روانه بازار شده‌اند. حتی دنا خودرویی که این روزها طرفداران زیادی دارد یک نسل جدید از سمند محسوب می‌شود.

نویسنده: نادر شاه نشین