هاشم یکه زارع رکوددار مدیرعاملی در صنعت خودرو/ محبوبیت از دست نرفته!

از وقتی علی ربیعی سخنگوی دولت دوم حسن روحانی پشت تریبون رفت و خبر از برکناری هاشم یکه زارع مدیرعامل وقت ایران خودرو داد، بیش از دو سال گذشته است. او که دلیل برکناری یکه زارع را (( افزایش قیمت محصولات بدون هماهنگی و مجوز)) بیان کرد، احتمالا نمی دانست این دخالت مستقیم دولت در مدیریت صنعت خودرو چه پیامدهایی در آینده خواهد داشت. این برکناری آنقدر شتاب زده و هیجانی بود که حتی ربیعی در شاهکاری ماندگار نام مدیرعامل جدید را نیز اعلام کرد!

او عباس علی آبادی را مدیرعامل جدید ایران خودرو نامید و این در حالی بود که علی آبادی روحش هم از این ماجرا خبر نداشت. دولت حسن روحانی برای این نمایش پوپولیستی آنقدر خام و نسنجیده عمل کرد که حتی بیاد نیاورد، برای تعیین مدیرعامل جدید باید هیئت مدیره ایران خودرو نمایشی هم که شده تشکیل جلسه دهد.

البته این همه ماجرا نبود، زیرا فرد مورد نظر دولت هم به کیلومتر ١۴ نیامد تا نشان دهد باهوش تر از آن است که وارد بازی های هیجانی دولت شود. با همه جریان سازی رسانه های نزدیک به دولت، سرانجام فرشاد مقیمی معاون امور صنایع وزارت صمت در یک فرآیند عجیب سکان هدایت آبی پوشان صنعت خودرو را در دست گرفت تا رضا رحمانی وزیر وقت صمت، هم رقیب خود را از ساختمان سمیه دور کرده باشد و هم دل رئیس دفتر رئیس جمهور را به دست آورد.

*آغاز فصل شعار
فرشاد مقیمی در همان روزهای اول آنقدر شعارهای حماسی را جلوی دوربین ها زمزمه کرد که نشان می داد او همانقدر با حقایق صنعت خودرو بیگانه است که نگارنده با علم نجوم. البته این شعارها برای عده ای بسیار جذاب بود و بیشتر خوراک رسانه ای بعضی از نمایندگان مجلس و مسئولین نامتخصص را تامین می کرد. زیرا در غیر این صورت امروز باید به جای تارا، تاندرا ( تویوتا) از رول تست های خطوط تولید ایران خودرو خارج می شد.

نکته جالب توجه میزان عدم محبوبیت فرشاد مقیمی در دوران مدیرعاملی اش در بزرگ ترین خودروساز خاورمیانه بود. زیرا بدنه مدیران و معاونین ایران خودرو نیز عقیده داشتند او مدام از زیرساخت هایی سخن می گوید که هاشم یکه زارع بنیان کرده بود. پلتفرم پژو ٣٠١ یا همان تارای امروزی هم در زمان یکه زارع آنقدر به تولید نزدیک بود که هر کس دیگری هم بدون اشعار بی وزن و قافیه می توانست این خودرو را به تولید برساند.

حتی طرح های استراتژیک خانواده موتورهای ایران خودرو نیز که مقیمی بارها از آن با عنوان ((نقشه راه قوای محرکه)) سخن گفت، از دیگر اقدامات استراتژیک دوران مدیریت یکه تازی زارع در ایران خودرو است و این پروژه ها در آن دوران در مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو آغاز شده بود. اما جریان های زیرپوستی قدرت به یکه زارع امان نداد تا از دولت غافل گیری های جمعه صبح سر سالم به در ببرد و نصب این موتورها را در سینه محصولات جشن بگیرد.

با این همه بسیاری از کارشناسان عقیده داشتند او حدود ۶ سال نفر اول جاده مخصوص بود و قوانین نانوشته مدیریت در جهان سوم می گفت؛ دیگر عمر مدیریت او به پایان رسیده است. البته واقعیت این است که نقدهایی بر بعضی از معاونین و استراتژی های یکه زارع در همکاری با زنجیره تامین وجود دارد که پرداختن به آنها فرصتی دیگر می طلبد.

هر چند یکه زارع را اغلب در قامت مدیرعامل ایران خودرو می شناسند، اما بدون شک او رکورد دار مدیرعاملی به صورت پیوسته در صنعت خودرو ایران است. زیرا در کارنامه اش مدیرعاملی ایران خودرو دیزل، سایپا دیزل و پارس خودرو و شرکت های دیگری هم دیده می شود. به این ترتیب آقای مدیرعامل بیش از ۲۰ سال صندلی نفر اول در خودروسازی را تجربه کرده است.

سابقه مدیرعاملی او در سایپا دیزل به حدود ۱۲ سال می رسد و ایجاد زیرساخت های تولید محصولات ولوو و اتاق رنگ این کارخانه از جمله اقدامات دوران او به شمار می رود. علاوه بر این حدود ۵ سال هم مدیرعامل پارس خودرو بوده است و همکاری گسترده با نیسان ژاپن نیز به دوران او باز می گردد. ضمن این که او حدود ۴ ساله در صندلی مدیرعاملی ایران خودرو دیزل نسته است و گسترش محصولات در همکاری با مرسدس بنز نیز از دیگر دستاوردهای اوست. اگر حضور حدود ۶ ساله او در اتاق فرماندهی ایران خودرو را نیز به سوابق یکه زارع اضافه کنیم، باید گفت او با حدود ۲۵ سال مدیرعاملی در بزرگ ترین خودروسازان کشور رکورد دار نفر اول بودن در تاریخ صنعت خودرو کشور است.

*بعد از یکه تاز جاده مخصوص
بعد از برکناری یکه زارع ایران خودرو به کجا رسید؟ پاسخ این سوال آنقدرها طولانی نیست. زیرا آنهایی که با صنعت خودرو و فرآیندهای آن آشنا هستند، خوب می دانند که افزایش چند ده هزار میلیارد تومانی بدهی، زیان انباشته و حدود ۹۰ هزار دستگاه خودرو ناقص چه معنایی دارد. این ها میراثی بود که فرشاد مقیمی برای مدیرعامل بعدی ایران خودرو یعنی مهدی خطیبی برجای گذاشت. احتمالا اگر از خطیبی بپرسید دوست داشت ایران خودرو را از یکه زارع تحویل بگیرد یا مقیمی؟ پاسخ او یکه زارع باشد.

نکته جالب توجه در مورد یکه زارع حضور پیوسته در سمت مدیرعاملی خودروسازان و کارنامه ای درخشان به گواه متخصصین است. از طرفی اظهر و من الشمس است که محبوبیت آقای مدیرعامل کاهش نیافته است و به تحلیل کارشناسان با استناد به عملکرد افراد بعد از او، حتی امروز بهره وری روش مدیریت او بیش از گذشته به چشم می آید. حضور انبوهی از گوش شکسته های تشک صنعت در کنار یکه زارع در حالی که در سوگ همسر خود قرار دارد، نشان داد او یکه و تنها نیست و اهل فن قدر یکدیگر را می دانند.

بدون شک تجربیات گران بهایی که افرادی چون یکه زارع در طول دوران مدیریت خود در صنعت خودرو کسب کرده اند، می تواند به بهبود وضعیت این صنعت کمک کند. زیرا کشور برای امثال او هزینه هایی متقبل شده است و حالا وقت بازدهی این هزینه هاست. شک نکنید، هاشم های یکه زارع نوعی، حداقل آنقدر از صنعت خودرو و استانداردهای محصول شناخت دارند که همچون فرشاد مقیمی در مراسم رونمایی از تارا اتوماتیک مدعی نشوند ((تارا)) استانداردهای اروپایی Euro Ncap دارد!

یادداشت: امید آورزمانی

انتهای پیام/