بازار خودروی کشور یکی از پر فراز و نشیب ترین بازارهای است که می شناسیم. بازاری که طی سال های گذشته از رکود تورمی تا کمپین ((نه به خرید خودروی صفر کیلومتر)) و حتی هجوم خریداران میلیونی را تجربه کرده است.
در میان همه بحران ها بدون شک هیچ یک سخت تر از کمپین نه به خرید خودروی صفر کیلومتر نبوده است.
این کمپین برای اولین بار در سال ۹۴ تجربه شد. هر چند در آن دوران صدای این کمپین از تریبون مردمی شنیده می شود، اما واقعیت اینجاست که بعضی از واردکنندگان نیز با همکاری برخی رسانه ها حرارت تنور را بیشتر کردند و در نهایت نیز با اختصاص تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی کم بهره به خرید خودرو توسط دولت کمپین نه به خرید خودروی صفر کیلومتر داخلی بدل به صف خرید در نمایندگی ها شد.
این بار نیز حدود دو هفته است که زمزه های شکل گیری کمپینی تازه در حال جدی تر شدن است. کافیست سری به پیام های مخاطبین رسانه ها به ویژه در فضای مجازی بزنید، قطعا با پیام هایی که مردم را به نخریدن خودروهای صفر کیلومتر تشویق می کند، رو به رو خواهید شد. پیام های که این بار نه فقط تولیدات دو خودروساز بزرگ کشور که همه صنعت خودرو را خطاب قرار می دهد.
شکل گیری دوباره کمپین نه به خرید خودروی صفر کیلومتر آن هم با ابعادی که خودروسازان خصوصی را نیز در بر می گیرد، برای اهالی صنعت و به ویژه متولیان و سیاست گذاران یک هشدار بسیار بزرگ است. موضوعی که تهدیدی بزرگ برای سرمایه گذاری و اشتغال در صنعت خودرو به حساب می آید.
کارت زرد به مسئولین
در واقع شکل گیری دوباره چنین کمپینی به معنای دادن یک ((کارت زرد غیر بهارستانی)) از طرف مردم به مسئولین امر است. زیرا سیاست های اشتباه وزارت صمت، تصمیمات هیجانی مجلس و دولت در حوزه خودرو و حتی سخت گیری های بانک مرکزی همه و همه باعث شده مردم به علاوه بر خودروسازان مسئولین و تصمیم گیران کلان صنعت خودرو را نیز در دایره مقصران قرار دهند.
یکی از مهمترین دلایلی که در پیام های مردمی غبار را از آسمان جاده مخصوص به سمت وزارت صمت و مجلس برده ، روش های فروش پیچیده خودرو، سردرگمی خریداران، سامانه جامع فروش، خرید از بورس کالا و همه راه هایی است که در سال های اخیر برای فروش خودرو به کارگیری شدند.
بسیاری از مردم هنوز عقیده دارند بهترین روش خرید خودرو ثبت نام در سایت های فروش خودروسازان و حتی مراجعه حضوری به نمایندگان رسمی آنهاست. از طرفی یکی دیگر از دلایل نارضایتی عمومی در بازار، قیمت های فروش کارخانه ای خودرو است که در دو سال اخیر همزمان با نوسانات نرخ ارز مدام افزایش یافته است.
البته تغییر قیمت توسط دو خودروساز بزرگ کشور کم تر اتفاق افتاده و بیشترین افزایش قیمت در بخش خودروهای مونتاژی و تجاری بوده است. موضوعی که با ورود شورای رقابت به قیمت گذاری این خودروها نه تنها وضع را بهتر نکرده، که باعث ایجاد مشکلات مختلفی برای مردم و تولید کنندگان شده است.
در حالی که بعضی از خودروسازان محصولات مونتاژی را با قیمت مشخصی قبلا به فروش رسانده بودند، با ورود شورای رقابت، تعلل این شورا در قیمت گذاری و در نهایت قیمتی کم تر از فروش مرحله قبلی تولیدکنندگان، موجی از انصراف ها به وجود آمد و شکایت های متعدد از خودروسازان هر روز راهی نهادهای مختلف می شود.
از طرفی کاهش قیمت یکی از محصولات مونتاژی در آخرین قیمت گذاری این شورا تا حدود نیم میلیارد تومان تنها یکی از آخرین دستاوردهای حضور این شورا در قیمت گذاری خودرو است. این در حالی اتفاق افتاده که بخشی از خریداران قبل از ورود شوار به قیمت این خودرو محصول را خریداری کردند و وجه بیشتری پرداخت کرده اند!
کاهش قیمت خودروها توسط شورای رقابت، اخبار واردات خودروهای دست دوم که البته هنوز به جایی نرسیده و خبردرمانی مسئولین باعث شده یک هرج و مرج در بازار خودرو شکل بگیرد. ضمن این که با توجه به این فضا افکار عمومی در حال حاضر انتظار دارند قیمت خودرو در کارخانه کاهش یابد و به همین دلیل یکدیگر را برای نخریدن خودروی صفر کیلومتر تشویق می کنند.
دمیدن سورنا از سر گشاد!
از جمله موضوعاتی که امروز برخی از نمایندگان مجلس، مسئولین وزارت صمت و حتی دولتمردان به آن اشاره می کنند، موفقیت اقدامات وزارت صمت در کنترل بازار خودرو و جلوگیری از تورم افزایشی است. این در حالی است که نه تنها اقداماتی مثل استفاده از سامانه جامع فروش و حضور شورای رقابت همراه و … نتوانسته کمکی به بازار خودرو بکند، بلکه خاصیت هوشمندی اقتصاد را نیز زیر سوال برده است.
زیرا براساس قواعد اقتصادی این بازار است که خود را با شرایط تورمی تنظیم می کند. اتفاقی که امروز با کاهش تورم ارزی و ثبات نسبی در بازه ۴۷ تا ۵۰ هزارتومانی دلار اتفاق افتاده است. در واقع رکود موجود در اقتصاد کلی کشور و کنترل نسبی قیمت ارز باعث کاهش انگیزه دلالی در بازار خودرو شده و به همین دلیل مردم کم تر به سراغ این بازار می روند.
پس اگر واقع بینانه به بازار خودرو نگاه کنیم، باید گفت اشتباه بزرگ وزارت صمت حتی در دولت دوازدهم نیز تلاش برای تنظیم بازار بود، در حالی که کار دولت و به صورت ویژه وزارت صمت تسهیل امروز تولید، صادرات و واردات است، نه ایجاد سامانه جامع فروش، دستور برای افزایش تولید و هر دستور دیگری.
از این رو به نظر می رسد، دمیدن سورنا از سر گشاد آن هم توسط نهادهای مختلف در حوزه خودرو باعث شده امروز مردم دوباره به فکر ایجاد کمپین نه به خرید خودروی صفر کیلومتر باشند. عدم استقبال خریداران از فروش شهریور ماه خودروسازان و خالی ماندن بعضی از ظرفیت ها دقیقا به همین معناست. موضوعی که در صورت تحقق به معنای رفتن دود آتشی که مسئولین روشن کرده اند به چشم خودروسازان و مردم است. این بار کارت زرد مردمی نصیب مسئولین هم می شود.
یادداشت: امیدآورزمانی
