عرضه در بورس کالا یا هدیه به دلال ها؟ / خودرو در مسیر مصرفی شدن

صنعت خودرو کشور بعد از تحریم ها در اردیبهشت سال ۹۷ دچار بحران هایی شد که حالا با گذشت حدود ۵ سال در حال عبور کردن از آنهاست. زیرا توانسته با اتکا به توانمندی های داخلی و دور زدن تحریم ها به سمت روزهای روشن تر حرکت کند.

به گزارش عصر خدمات ،از جمله مشکلات بزرگ این صنعت کاهش تیراژ خودرو و عدم توان زنجیره تامین در تغذیه خطوط بود که آن هم در مسیر بهبود قرار دارد. به طوری که مجموع صنعت خودرو کشور به معنی خودروسازان خصوصی و دو تولید کننده بزرگ توانسته اند در ۹ ماه سال جاری بیش از کل سال گذشته خودرو تولید کنند.

اما به دلیل افزایش نرخ ارز و شرایط اقتصادی کشور خودرو به رغم این که یک کالای مصرفی است بدل به کالایی سرمایه ای شده و مردم برای حفظ ارزش دارایی های خود اقدام به خرید و فروش خودرو می کنند. طی سال های بعد از تحریم روش های مختلفی توسط متولیان امر برای فروش خودرو امتحان شد تا دست دلال ها از بازار خودرو کوتاه شود و خودرو با توجه به تولید کم تر از تقاضا به دست مصرف کنندگان واقعی برسد.

شاید قرعه کشی خودرو با انبوهی از فیلترها معروف ترین روش فروش باشد که مورد امتحان قرار گرفت. حتی در مقطعی فروش خودرو در سامانه جامع فروشی قرار گرفت که مورد نظارت وزارت صمت بود و این سامانه هم نتوانست سامانی به بازار خودرو بدهد. در این بین از حدود یک سال قبل زمزمه های فروش خودرو در بورس کالا به خصوص از طرف بهارستان نشینان به گوش رسید. روشی که در جهان مرسوم نیست، اما بعضی از اهل فن عقیده داشتند این روش بهترین راه در شرایط فعلی است.

سرانجام ۲۸ اردیبهشت ماه سال جاری اولین عرضه خودرو در بورس کالا انجام شد. حالا چند ماهی از سرازیر شدن دنا تا دیگنیتی در بورس کالا گذشته است. بعد از گذشته چند ماه و عرضه هزاران خودرو در بورس کالا این طرح مخالفانی از همان بهارستان پیدا کرده که قبلا حامی این روشاز فروش بوده اند! سوال اساسی شاید این باشد که مجلس در ماه های گذشته چرا مخالفت خود را با این روش اعلام نکرده است؟

قیمت دستوری بلای جان خودروسازی
از طرفی بلای جان صنعت خودرو دست کم در بیست سال اخیر قیمت گذاری دستوری بوده است. زیرا همزمان با رشد نرخ ارز و هزینه های تولید، قیمت خودرو رشد نکرده و قیمت هایی که به خصوص در دو سال اخیر به گوش می رسد، همان قیمت دلال های بازار است. هر چند از ارگان های نظارتی تا سازمان های حمایتی و خودروسازان همه سعی کرده اند، دست دلال ها را از بازار خودرو کوتاه کنند، اما در سال های بعد از تحریم حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی به جیب دلال ها رفته است.

زیرا قیمت دستوری خود این کالای مصرفی را بدل به بهترین سرمایه گذاری کرده است. قطع به یقین هیچ یک از راه کارهای قبلی فروش خودرو نتوانست دلال ها را از بازار حذف کند و این وسط تنها خودروسازان بودند که متضرر شدند. از طرفی هیچ گاه قیمت خودرو نیز آزاد و به روز رسانی نشد. پس صنعت خودرو ماند و ۱۲۰ هزار میلیارد زیان انباشته. زیانی که هیچ کس هنوز راه حلی برای جبران آن ارائه نکرده است. حتی آنهایی که هر روز به خودروسازان می تازند نیز راهکاری برای حل مشکلات فعلی این صنعت ارائه نمی کنند.

روی دیگر سکه
ولی عرضه خودرو در بورس کالا در ماه های اخیر روی دیگری از سکه را نشان داد. در واقع فروش خودرو در این فضا که اتفاقا از همه روش های قبلی شفاف تر است، باعث شده همه از فروش خودروها نفع ببرند. بگذارید منصفانه این موضوع را بررسی کنیم. در روزهایی که قرعه کشی روش مرسوم فروش خودرو بود، اغلب افرادی که در این لاتاری برنده می شدند، خودرو را با روش های مختلف در بازار به فروش می رساندند و سودی چند ده تا چند صد میلیونی نصیب آنها می شد.

در واقع صنعت خودرو با قیمت دستوری بدل به گاو شیرده دلال ها شده بود. حتی خودروسازان بخش خصوصی نیز با فروش خودرو در سامانه جامع فروش وزارت صمت همین نقش را داشتند. حتی سود حاصل برنده شدن در قرعه کشی محصولات خودروسازان خصوصی بیشتر هم بود و به همین دلیل انگیزه دلال ها برای خرید این خودروها هر روز بیشتر شد. اما با عرضه خودرو در بورس کالا شرایط کاملا متفاوت است.

در این فضا خودرو وقتی با قیمت پایه عرضه می شود، خریداران پیشنهاد خود را ارسال کرده و منتظر پایان معاملات هستند. به این ترتیب در فضایی شفاف معاملات صورت گرفته و هر کس با توجه به پیشنهاد خود می تواند در لیست نهایی مالیکن قرار بگیرد. به این ترتیب ۲ اتفاق مهم رخ می دهد. اول این که این بار قیمت نهایی خودرو به دلیل رقابت افراد با هم به اندازه بازار آزاد افزایش نمی یابد. البته در مواردی که این اتفاق افتاده نیز ناظرین وارد ماجرا شدند و ساز و کار عرضه را تغییر داده اند.

دوم این که مابه تفاوت قیمت عرضه خودرو تا قیمت نهایی همان سودی است که در چند سال اخیر راهی حساب بانکی دلال ها شده است.

انتهای پیام /