با باریدن برف در این روزها اهمیت استفاده از ضد یخ بیشتر احساس میشود. سرمای شدید باعث میشود که عملکرد موتور دچار مشکل شود و استفاده از ضد یخ در رادیاتور خودرو یک امر حیاتی و مهم است.
به گزارش عصر خدمات، از همین رو استفاده از ضد یخ مناسب و با کیفیت بسیار مهم میشود. در این مقاله تصمیم گرفتیم همه چیز در باره ضد یخ خودرو را توضیح دهیم تا مخاطبین عزیز با این موضوع بیشتر آشنا شوند.
ضد یخ خودرو چیست؟
ضدیخ خودرو مایعی است که در سیستم خنککننده موتور ریخته میشود تا از یخزدگی و جوشآوردن آب در دماهای پایین جلوگیری کند. ضدیخ معمولا از اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول به همراه آب و افزودنیهای مختلف تشکیل شده است. ضدیخ علاوه بر کنترل دمای موتور، از خوردگی و رسوبزایی قطعات فلزی موتور نیز محافظت میکند. میزان ضدیخ و آب برای هر خودرو متفاوت است و باید بر اساس دستورالعمل سازنده خودرو رعایت شود.
وظایف ضد یخ خودرو
- جلوگیری از یخزدگی: در فصول سرد سال، ضد یخ با پایین آوردن نقطه انجماد آب، مانع از یخزدگی آب درون سیستم خنک کننده اتومبیل میشود.
- جلوگیری از خوردگی: ضد یخ از خوردگی قطعات فلزی موتور نیز جلوگیری میکند.
- کاهش رسوبات: ضد یخ با کم کردن رسوبات در داخل رادیاتور، تا حدودی زیادی این مشکل را رفع میکند.
- کاهش مصرف سوخت: این مایع از خوردگی قطعات موتور نیز جلوگیری کرده و در کاهش مصرف سوخت نقش دارد.
عملکرد ضد یخ خودرو به چه شکل است؟
ضد یخ خودرو با کاهش دمای انجماد آب و افزایش دمای جوش آن، از یخزدگی و جوشآوردن مایع خنککننده در شرایط دمایی مختلف جلوگیری میکند. ضد یخ خودرو معمولا از مخلوطی از آب و اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول تشکیل شده است. این مواد با تغییر سرعت حرکت ملکولهای آب، باعث میشوند که آب در دماهای پایینتر از صفر درجه سانتیگراد یخ نزند و در دماهای بالاتر از صد درجه سانتیگراد جوش نیاید. برای مثال، مخلوط ۴۰ درصد آب و ۶۰ درصد اتیلن گلیکول در دمای ۴۵ درجه زیر صفر یخ میزند و در دمای ۱۲۵ درجه جوش میآید. این بازه دمایی برای کارکرد در محیط درونی موتور خودرو ایدهآل است. ضد یخ خودرو علاوه بر کنترل دمای مایع خنککننده، از خوردگی و رسوبزایی قطعات فلزی موتور نیز محافظت میکند. برای استفاده از ضد یخ خودرو باید میزان ضد یخ و آب را بر اساس دستورالعمل سازنده خودرو رعایت کنید. معمولا نسبت ضد یخ و آب بین ۴۰ به ۶۰ تا ۵۰ به ۵۰ است. ضد یخ خودرو را میتوانید در مخزن مخصوص آن که با درپوش رنگی مشخص شده است بریزید.
نکات مهم در زمان انتخاب ضد یخ
- نوع ضد یخ را با توجه به نوع موتور و توصیههای سازنده خودرو انتخاب کنید. برخی از ضد یخها برای موتورهای بنزینی و برخی برای موتورهای دیزلی مناسبتر هستند. همچنین برخی از ضد یخها بر پایه آلی و برخی بر پایه معدنی هستند. اگر نوع ضد یخ متفاوت با ضد یخ قبلی خودرو باشد، باید سیستم خنککننده را کاملا خالی و شستشو کنید.
- نسبت ضد یخ و آب را با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه خود تنظیم کنید. معمولا نسبت ۵۰:۵۰ یا ۴۰:۶۰ ضد یخ به آب برای اکثر مناطق مناسب است. اگر در منطقهای با دمای بسیار پایین زندگی میکنید، میتوانید نسبت ضد یخ را بیشتر کنید تا از یخزدگی جلوگیری کنید. اما باید دقت کنید که ضد یخ خالص یا با نسبت بیش از ۷۰:۳۰ به آب ممکن است به قطعات خودرو آسیب برساند.
- کیفیت و استاندارد ضد یخ را بررسی کنید. ضد یخهای با کیفیت معمولا دارای نشان استاندارد ملی یا بینالمللی هستند. همچنین باید تاریخ تولید و انقضای ضد یخ را چک کنید. ضد یخهای منقضیشده یا باز شده ممکن است خاصیت خنککنندگی و ضدخوردگی خود را از دست دهند.
- رنگ ضد یخ را با توجه به رنگ خودرو انتخاب کنید. رنگ ضد یخ به کیفیت آن ربطی ندارد، اما ممکن است در صورت نشتی به رنگ خودرو آسیب برساند. برای این منظور بهتر است از رنگهای سبک و شفاف مانند آبی یا سبز استفاده کنید. از رنگهای تیره و رنگهایی که با رنگ خودرو تضاد دارند خودداری کنید.
زمان تعویض ضد یخ
زمان تعویض ضد یخ خودرو به چند عامل بستگی دارد، مانند مدل خودرو، سن آن و مسافت پیموده شده. اما در حالت ایده آل باید هر ۸۰.۰۰۰ کیلومتر عوض شود. همچنین بهتر است قبل از فصل سرما ضد یخ را تعویض کنید.
انواع ضد یخ
ضد یخها به دو نوع روغنی و الکلی تقسیمبندی میشوند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. ضد یخ ها همچنین مواد افزودنی دیگری مانند بازدارندههای خوردگی، مواد رنگی و مواد ضد کف دارند که عملکرد و کیفیت آنها را بهبود میبخشند. ضد یخ ها بر اساس رنگ، فرمول و کاربرد متفاوت هستند. برخی از انواع ضد یخ ها عبارتند از:
- ضد یخ اسید معدنی (IAT): این نوع ضد یخ از فرمول قدیمیتری استفاده میکند که شامل اتیلن گلیکول و اسید معدنی است. این ضد یخ معمولا رنگ سبز دارد و برای خودروهای قدیمیتر مناسب است. این ضد یخ باید هر دو تا سه سال یا ۳۰ هزار کیلومتر یک بار تعویض شود.
- ضد یخ اسید آلی (OAT): این نوع ضد یخ از فرمول جدیدتری استفاده میکند که شامل اتیلن گلیکول و اسید آلی است. این ضد یخ معمولا رنگ قرمز، بنفش یا آبی دارد و برای خودروهای مدرنتر مناسب است. این ضد یخ دارای عمر طولانیتری است و میتواند تا پنج سال یا ۱۵۰ هزار کیلومتر بدون تعویض ماندگار باشد.
- ضد یخ اسید آلی هیبرید (HOAT): این نوع ضد یخ از ترکیب فرمولهای IAT و OAT برخوردار است و شامل اتیلن گلیکول، اسید آلی و اسید معدنی است. این ضد یخ معمولا رنگ زرد یا سبز روشن دارد و برای خودروهایی که نیاز به محافظت بیشتری دارند مناسب است. این ضد یخ میتواند تا پنج سال یا ۱۵۰ هزار کیلومتر بدون تعویض ماندگار باشد.
برای انتخاب بهترین ضد یخ برای خودروی خود باید به راهنمای تعمیرات خودرو مراجعه کنید و نوع، رنگ و نسبت ضد یخ و آب را بر اساس توصیه سازنده رعایت کنید. همچنین باید از مخلوط کردن ضد یخهای مختلف با هم خودداری کنید زیرا ممکن است باعث تشکیل کف، رسوب و خوردگی شود. برای اندازهگیری نقطه انجماد ضد یخ میتوانید از دستگاههای خاصی مانند رفراکتومتر یا هیدرومتر استفاده کنید. برای نگهداری ضد یخ باید از نشتی و تبخیر آن جلوگیری کنید و سطح آن را در مخزن هدر رادیاتور بررسی کنید.
علائم تعویض ضد یخ خودرو
ضد یخ مایعی است که برای جلوگیری از یخزدگی و افزایش نقطه جوش آب در سیستم خنک کننده موتور خودرو استفاده میشود. برخی از علائمی که نشان میدهند زمان تعویض ضد یخ رسیده است عبارتند از:
- کاهش سطح ضد یخ در مخزن مایع
- تغییر رنگ ضد یخ به رنگهای غیرمعمول مانند قهوهای یا زرد
- بوی نامطبوع ضد یخ
- علائم یخزدگی ضد یخ مانند گرم شدن زودرس موتور یا دیده شدن آبکی یا برفی در سیستم خنک کننده
- سرد شدن نامتعارف موتور خودرو
نحوه تعویض ضد یخ
تعویض ضد یخ خودرو یکی از عملیات نگهداری است که برای حفظ سلامت موتور و سیستم خنک کننده ضروری است. برای تعویض ضد یخ خودرو میتوانید از مراحل زیر پیروی کنید:
- ابتدا مطمئن شوید که موتور خودرو سرد باشد و فشار سیستم خنک کننده کاهش یافته باشد.
- یک ظرف مناسب را زیر شیر تخلیه رادیاتور قرار دهید و شیر را باز کنید تا ضد یخ موجود در رادیاتور خارج شود. شیر تخلیه معمولا در قسمت پایین رادیاتور و به شکل حرف T قرار دارد.
- بعد از تخلیه کامل رادیاتور، شیر را ببندید و به سراغ تخلیه ضد یخ موجود در پوسته موتور بروید. برای این کار باید یک ظرف آب بین ۲ تا ۴ لیتری را آماده کنید و درب رادیاتور را باز کنید. سپس موتور را روشن کنید و گاز بدهید تا آب در سیستم جریان پیدا کند و ضد یخ باقی مانده را از لولهها بیرون بریزد. این کار را تا زمانی که آب خارج شده رنگ ضد یخ نداشته باشد ادامه دهید.
- بعد از این که ضد یخ را از رادیاتور اتومبیل خارج کردید مقداری ضد یخ در پوسته موتور باقیمانده است که باید اقدام به تخلیه آن هم بکنید. همیشه به میزان ۳.۵ الی ۴ لیتر از ترکیب محلول ضد یخ در پوسته موتور باقی میماند که باید تخلیه شود.
- پس از تخلیه کامل ضد یخ قدیمی، آب و ضد یخ جدید را با نسبت مناسب برای خودروتان ترکیب کنید و در رادیاتور بریزید. معمولا نسبت آب و ضد یخ ۵۰:۵۰ یا ۴۰:۶۰ است که باید در دفترچه راهنمای خودروتان بررسی کنید. بهتر است از آب جوشیده و ضد یخ با کیفیت خوب استفاده کنید.
- در آخرین مرحله، موتور را روشن کنید و بگذارید مایع درون موتور به جریان بیفتد. سپس سطح ضد یخ را چک کنید و در صورت نیاز آن را تکمیل کنید. همچنین باید از عدم وجود نشتی در شیر تخلیه و درب رادیاتور اطمینان حاصل کنید.
این بود مراحل تعویض ضد یخ خودرو که با رعایت آنها میتوانید این کار را خودتان انجام دهید. اما اگر مطمئن نیستید یا خودروتان دارای سیستم خنک کننده پیچیدهای است، بهتر است از کمک یک تعمیرکار ماهر استفاده کنید.
نویسنده: نادر شاه نشین
