عدم هماهنگی بدنه دولت در واردات خودرو/ خبر درمانی در ایستگاه پایانی

حالا بیش از یک سال است که از مطرح شدن واردات خودرو گذشته است. بیلبوردهای تبلیغاتی بعضی برندها ماه ها پیش در شهر بالا رفته است.

بعضی از واردکنندگان خودروهای خود را به گمرک ایران رسانده اند، بعضی به گمرکات حوزه خلیج فارس و برخی هم سفارش هایشان روی کشتی در حال حمل است. اما آنچه که بیش از هر موضوع دیگری خودنمایی می کند، عدم شماره گذاری و عرضه خودروهای وارداتی است.

خبر درمانی

از اواسط سال گذشته که مجلس علم استیضاح رضا فاطمی امین وزیر اسبق صمت را بلند کرده بود، به عقیده اهل فن واردات خودروهای نو قربانی به نظر می رسید برای این که وزیر صمت پشت تریبون استیضاح نایستد. اما در ماه های پایانی سال که رفتن فاطمی امین قطعی به نظر می رسد، این موضوع با فضای رسانه ای که به وجود آمد، تبدیل به مطالبه عمومی نیز شد.
تاثیر اخبار مربوط به واردات خودروهای نو بر بازار خودرو کشور به ویژه با اخباری و عکس هایی که از خودروهای رسیده به گمرک کشور در رسانه ها وجود دارد، رکود بازار خودرو و عدم خرید و فروش بوده است. به عبارتی باید گفت خودرویی به دست خریداران نرسیده است و تنها اتفاق عدم رشد قیمت خودروهای داخلی در بازار آزاد به دلیل رکود ناشی از خبر درمانی است.

به این ترتیب تیم دولت که متولی اجرای طرح واردات خودروهای نو است، تا اینجای کار با دلال های بازار خودرو صفر- صفر مساوی کرده است. هر چند نباید فراموش کرد که در صورت افزایش نرخ ارز با هر ترفند و فیلتری در فروش خودروهای وارداتی باز هم دلال ها برنده بازی می شوند. ضمن این که بعد از گذشت بیش از یک سال از مصوبه واردات خودروهای نو در مجلس و عدم تحویل حتی یک دستگاه خودروی وارداتی به خریداران، دیگر نسخه خبر درمانی هم کارکردی ندارد.

دستگاه ها همگرا نیستند

هر چند واردات خودروهای نو مصوبه مجلس است و دولت هم موظف به اجرا، اما به نظر می رسد در بدنه دولت سیزدهم و به ویژه وزارت صمت، سازمان حمایت و سازمان استاندارد و گمرکات کشور همگرایی مورد نیاز برای تسریع واردات خودروهای نو وجود ندارد. آن طور که جلال رشیدی کوچی نماینده مجلس در فضای مجازی اعلام کرده است، سازمان استاندارد به دلیل که هنوز کسی نمی داند، مسئولیت خود را در این خصوص تمام و کمال انجام نداده است.

از طرفی گمرک هم طبق شنیده ها منتظر چراغ سبز سازمان استاندارد است. جالب اینجاست که سازمان ملی استاندارد به طور قطع دلیل این عدم همکاری را هنوز اعلام نکرده است.

هر چند روز گذشته دیداری بین اسلام پناه رئیس سازمان ملی استاندارد با رشیدی کوچی و عبدالله سیاهکلی دو تن از نمایندگان مجلس پیرامون حل مشکل انجام شده است، اما هنوز هم مشکل ترخیص از گمرک و شماره گذاری پابرجاست.

این در حالی است که شرکت های واردکننده از مدت ها قبل هزینه های بسیاری صرف تبلیغات، تجهیزات خدمات و راه اندازی سیستم های درون سازمانی کرده اند. اما نه خودروی وارداتی پلاک شده (تنها یک پیکاپ پلاک شده است که در رده خودروهای تجاری است) و نه به دست مشتریان رسیده است. از این رو به نظر می رسد تنها واردکنندگان هستند که به سرعت از ارگان ها و  سازمان های دولتی سبقت گرفته اند و خود را آماده حضور در بازار کردند.

عباس علی آبادی وزیر تازه به وزارت نسشته صمت هر چند میراث پر چالشی از فاطمی امین تحویل گرفته است، ولی بدون شک در حال حاضر مهمترین معادله ای که باید حل کند، معادله واردات است. معادله که هم مجهول آن معلوم است و هم معلوم آن. علی آبای که به نظر می رسد با توجه به کارنامه اش مدیری تکنوکرات باشد، بعید است که به سمت روش ((خبر درمانی)) دوران وزیر سابق بازگردد.

گِله واردکنندگان

واردکنندگان تا به امروز میلیون ها دلار در این حوزه هزینه کرده اند و از همه مهمتر یک فضای اشتغال زایی جدید را در شرایط سخت اقتصادی کشور به وجود آورده اند. حتی اگر قرار باشد از نگاه کارآفرینی هم به موضوع واردات نگاه کنیم، باید گفت در صورتی که چالش ها حل شود و واردات خودروهای نو با روندی منطقی به جلو حرکت کند، دولت می تواند آمار کارآفرینی چند هزار نفری را در لیست دستاوردهای خود بنویسد.

اما در شرایط فعلی به دلیل عدم هماهنگی دستگاه ها و سازمان های مسئول در حوزه واردات، این پتانسیل مسکوت مانده است و خودروهای به گمرک رسیده هم هنوز مجوز پلاک دریافت نکرده اند. جالب آن که حتی تعداد زیادی از این خودروها از گمرکات ترخیص هم شده اند، ولی در پارکینگ های واردکنندگان در حال خاک خوردن هستند.

نکته جالب دیگر در خصوص واردات خودروهای نو این که دستگاه هایی که مسئول واردات خودروها هستند، همه در ذیل دولت بوده و ایجاد هماهنگی میان آنها نمی تواند کار دشواری باشد. به هر تقدیر اخبار واردات خودروهای نو و حتی کارکرده تا به امروز توانسته از افزایش قیمت خودرو در بازار جلوگیری کند و این اتفاق با رکود خرید و فروش و انتظار افکار عمومی برای واردات خودرو شکل گرفته است.

پس به نظر می رسد دولت باید هر چه زودتر در خصوص تسهیل امر واردات خودرو و رفع چالش های آن قدمی بر دارد، زیرا در صورت افزایش نرخ ارز دوباره بازار خودرو مسیر افزایشی را طی می کند و با بازگشت دلال ها به بازار نه تنها واردات خودرو دردی از بازار را دوا نمی کند، که بازاری جدید برای دلال ها خواهد بود. تا به امروز از طرح پر سر و صدای واردات خودروهای نو تنها گِله واردکنندگان و خواب سرمایه آنها قابل لمس است.

یادداشت: امید آورزمانی

برای خواندن اخبار خودرو و اخبار اقتصادی اینجا کلیک کنید.