روغن موتور خودرو برای اینکه به سمت موتور برود باید پمپاژ شود. برای همین هم در همه خودروها یک قطعه به نام اویل پمپ وجود دارد که این وظیفه را بر عهده گرفته است.
به گزارش عصر خدمات، اویل پمپ یکی از قطعات مهم و حیاتی در سیستم خنک کنندگی و عملکرد موتور است از همین رو در صورت ایراد پیدا کردن اصلا نباید خودرو را روشن کنید. پمپ روغن خودرو یکی از قطعات مصرفی محسوب می‌شود که امکان خرابی آن زیاد است و نیاز به تعویض دارد.
اویل پمپ خودرو چیست؟
اویل پمپ یا پمپ روغن خودرو، قطعه‌ای است که در سیستم روانکاری موتور خودرو نقش اساسی دارد. وظیفه‌ی اصلی اویل پمپ، پمپاژ روغن به قسمت‌های مختلف موتور است تا با کاهش اصطکاک بین قطعات، عملکرد موتور را بهبود بخشد و از ساییدگی آن‌ها جلوگیری کند. همچنین، اویل پمپ به خنک‌کاری قطعات موتور کمک می‌کند و باعث می‌شود که روغن موتور به طور مداوم در حال گردش باشد تا قطعات موتور را تمیز و خنک نگه دارد.
مکان قرارگیری اویل پمپ در خودرو کجا است؟
اویل پمپ معمولاً در داخل بلوک سیلندر خودرو قرار دارد و نیروی لازم برای کار خود را از میل‌لنگ یا میل بادامک دریافت می‌کند. این پمپ روغن را از محفظه کارتل گرفته و به مدار روانکاری موتور می‌فرستد. محل دقیق قرارگیری اویل پمپ در زیر محفظه میل‌لنگ و نزدیک به محفظه کارتل است.
اجزای تشکیل دهنده اویل پمپ
- پوسته: بدنه خارجی که پمپ را نگه می‌دارد.
- چرخ دنده هرزگرد و محرک: این چرخ دنده‌ها با هم کار می‌کنند تا روغن را در سیستم پمپ کنند.
- روتر داخلی و خارجی: این قطعات به پمپ کمک می‌کنند تا روغن را به درستی جابجا کند.
- فنر روغن: فشار لازم برای پمپاژ روغن را فراهم می‌کند.
- پلانجر: در تنظیم فشار روغن در سیستم کمک می‌کند.
- محور اصلی و هرزگرد: این محورها به چرخش چرخ دنده‌ها کمک می‌کنند.
این اجزا با هم کار می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که روغن به طور مداوم و با فشار مناسب در سراسر موتور جریان دارد، که برای عملکرد صحیح موتور ضروری است.
نقش اویل پمپ در سیستم روانکاری و خنک کنندگی موتور خودرو
اویل پمپ یا پمپ روغن، نقش مهمی در سیستم روانکاری و خنک‌کنندگی موتور خودرو دارد. این پمپ روغن را از محفظه کارتل به قسمت‌های مختلف موتور می‌فرستد و باعث می‌شود که روغن به طور مداوم و تحت فشار مناسب در سراسر موتور جریان یابد. این جریان روغن، اصطکاک بین قطعات متحرک موتور را کاهش می‌دهد، که نه تنها به کاهش ساییدگی و خوردگی قطعات کمک می‌کند، بلکه باعث کاهش دمای موتور نیز می‌شود.
روغن گرم شده توسط موتور، به مخزن روغن برمی‌گردد که در آنجا خنک می‌شود و دوباره توسط اویل پمپ به چرخه باز می‌گردد. این فرآیند، علاوه بر خنک‌کاری، به تمیز کردن قطعات موتور از آلودگی‌ها و ذرات معلق نیز کمک می‌کند. همچنین، روغن به عنوان یک عایق برای رینگ‌های پیستون عمل می‌کند و از نشت گازهای درون سیلندر جلوگیری می‌کند، که این امر به بهبود کارایی موتور و کاهش انتشار آلاینده‌ها کمک می‌کند.
زمان تعویض اویل پمپ چه موقع است؟
- نشت روغن: اگر روغن از اویل پمپ نشت کند، ممکن است فشار لازم برای پمپاژ روغن را نداشته باشد.
- داغ کردن موتور: اگر موتور بیش از حد داغ شود، ممکن است به دلیل کاهش کارایی اویل پمپ باشد.
- مشکل در فیلتر روغن: اگر فیلتر روغن دچار مشکل شود، ممکن است بر عملکرد اویل پمپ تأثیر بگذارد.
- کثیف بودن اویل پمپ: اگر اویل پمپ کثیف شود، ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد.
- وجود ترک یا شکستگی: اگر در چرخ دنده‌ها، روتور، یا بدنه اویل پمپ ترک یا شکستگی وجود داشته باشد، باید اویل پمپ تعویض شود.
- یاتاقان زدن موتور: اگر صدایی شبیه به برخورد دو فلز در دورهای بالای موتور شنیده شود، ممکن است نشانه‌ای از یاتاقان زدن موتور باشد که می‌تواند به دلیل خرابی اویل پمپ باشد.
همچنین، توصیه می‌شود که به طور منظم وضعیت اویل پمپ را بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌ای از خرابی یا کاهش کارایی، به سرعت اقدام به تعویض آن نمایید تا از خسارت‌های بیشتر به موتور جلوگیری شود.
اویل پمپ با کیفیت باید چه ویژگی ها و مشخصاتی داشته باشد؟
- دقت بالا در پمپاژ: باید قادر به تأمین فشار و جریان روغن مورد نیاز موتور در شرایط مختلف کارکرد باشد.
- سازگاری با موتور: باید با نوع و مدل موتور خودرو سازگار باشد.
- مقاومت در برابر فرسایش: اجزای داخلی اویل پمپ باید از مواد با دوام ساخته شده باشند تا در برابر فرسایش و خوردگی مقاوم باشند.
- کارکرد بی‌صدا: باید بدون ایجاد صداهای اضافی کار کند.
- کارایی حرارتی: باید قادر به کارکرد صحیح در دماهای مختلف باشد.
- طول عمر طولانی: باید طوری طراحی شده باشد که بتواند برای مدت زمان طولانی بدون نیاز به تعمیر یا تعویض کار کند.
- قابلیت تعمیر و نگهداری آسان: در صورت نیاز به تعمیر، باید به راحتی قابل دسترسی و تعمیر باشد.
این ویژگی‌ها به اطمینان از عملکرد مطلوب و دوام اویل پمپ کمک می‌کنند و به نوبه خود، به حفظ کارایی و طول عمر موتور خودرو کمک می‌کنند. همیشه توصیه می‌شود که اویل پمپ‌ها و قطعات یدکی خودرو را از تأمین‌کنندگان معتبر و با اطمینان از اصالت و کیفیت آن‌ها خریداری کنید.
دلایل خرابی اویل پمپ خودرو
- بدون آب ماندن موتور: نشت آب از رادیاتور یا شلنگ‌ها و هر علت دیگری که باعث داغ کردن موتور شود، می‌تواند به اویل پمپ آسیب برساند.
- افزایش دمای موتور: گرم شدن بیش از حد موتور می‌تواند به اویل پمپ فشار وارد کند و باعث خرابی آن شود.
- فیلتر روغن کثیف یا فرسوده: گرفتگی یا فرسودگی فیلتر روغن می‌تواند جریان روغن را مختل کند و به اویل پمپ آسیب بزند.
- استفاده از روغن موتور قدیمی و بی‌کیفیت: عدم تعویض به موقع روغن موتور می‌تواند باعث فرسایش و خرابی اویل پمپ شود.
- راندن خودرو با سرعت بسیار بالا: افزایش دور موتور تا محدوده قرمز می‌تواند فشار زیادی به اویل پمپ وارد کند و باعث خرابی آن شود.
برای جلوگیری از خرابی اویل پمپ، توصیه می‌شود که به طور منظم سطح و کیفیت روغن موتور را بررسی کنید، فیلتر روغن را به موقع تعویض نمایید و از رانندگی با سرعت‌های بسیار بالا خودداری کنید.
عواقب تعویض نکردن به موقع اویل پمپ چیست؟
- فشار کم روغن: اگر اویل پمپ به درستی کار نکند، فشار روغن کافی به قطعات موتور نمی‌رسد و این می‌تواند باعث ساییدگی شدید قطعات شود.
- افزایش دمای موتور: نبود روانکاری کافی می‌تواند باعث افزایش دمای موتور شود که باعث می‌شود موتور به سمت گریپاژ برود. این امر خطر آسیب دیدگی موتور و کاهش عمر آن را به همراه دارد.
- صداهای ناهنجار: صداهای غیرعادی می‌توانند نشانه‌ای از خرابی اویل پمپ باشند و اگر به آن‌ها توجه نشود، ممکن است به قطعات دیگر موتور آسیب برساند.
- کاهش عملکرد موتور: کاهش فشار روغن می‌تواند منجر به کاهش قدرت و شتاب موتور شود.
- زنگ زدگی موتور: در صورت عدم روانکاری کافی، احتمال زنگ زدگی و خوردگی در قطعات موتور وجود دارد.
بنابراین، بسیار مهم است که به نشانه‌های هشدار دهنده توجه کنید و در صورت مشاهده هرگونه مشکل، به سرعت اقدام به تعویض اویل پمپ نمایید تا از خسارت‌های بیشتر به موتور جلوگیری شود. همچنین، توصیه می‌شود که به طور منظم وضعیت اویل پمپ را بررسی کنید و در صورت نیاز، آن را تعویض کنید.
تعویض اویل پمپ خودرو
- آماده‌سازی: خودرو را روی سطح صاف پارک کنید و ترمز دستی را بکشید. از جک برای بالا بردن خودرو استفاده کنید و چرخ‌ها را با استفاده از تکیه‌گاه‌های مناسب ثابت نگه دارید.
- قطع اتصال باتری: کابل منفی باتری را جدا کنید تا از هرگونه شوک الکتریکی جلوگیری شود.
- تخلیه روغن موتور: با استفاده از تشت مناسب، روغن موتور را تخلیه کنید.
- باز کردن سینی زیر موتور: سینی زیر موتور را باز کنید تا به اویل پمپ دسترسی پیدا کنید.
- جدا کردن اویل پمپ: پیچ‌های اویل پمپ را باز کنید و اویل پمپ قدیمی را خارج کنید.
- نصب اویل پمپ جدید: اویل پمپ جدید را در جای خود قرار دهید و پیچ‌ها را محکم کنید.
- بستن سینی زیر موتور: پس از نصب اویل پمپ، سینی زیر موتور را دوباره ببندید.
- پر کردن روغن موتور: روغن موتور جدید را به میزان مناسب پر کنید و سطح آن را چک کنید.
- بررسی نهایی: پس از اتمام کار، خودرو را روشن کنید و برای نشتی و فشار روغن موتور چک کنید.
توجه داشته باشید که این فرآیند ممکن است بسته به نوع و مدل خودرو متفاوت باشد. اگر در این کار تجربه ندارید، توصیه می‌شود که این کار را به یک متخصص مجرب بسپارید تا از صحت انجام کار اطمینان حاصل شود.
اویل پمپ خودرو قابلیت تعمیر دارد؟
اویل پمپ خودرو در برخی موارد قابل تعمیر است. اما این به شرایط خاص پمپ و نوع خرابی آن بستگی دارد. اگر خرابی ناشی از سایش داخلی یا آسیب‌های جزئی باشد، ممکن است بتوان آن را تعمیر کرد. با این حال، اگر خرابی شدید باشد یا به دلیل فرسودگی زیاد اجزای داخلی رخ دهد، تعویض اویل پمپ توصیه می‌شود. در صورتی که تعمیر اویل پمپ ممکن باشد، معمولاً شامل تعویض قطعات فرسوده یا آسیب‌دیده مانند چرخ‌دنده‌ها، روتورها، و فنرها می‌شود. اما توجه داشته باشید که تعمیر اویل پمپ باید توسط فردی با تجربه و دانش فنی کافی انجام شود تا از بروز مشکلات بیشتر در آینده جلوگیری شود.
اگر در مورد وضعیت اویل پمپ خودروی خود مطمئن نیستید، بهتر است با یک مکانیک متخصص مشورت کنید تا بتوانید تصمیم درستی در مورد تعمیر یا تعویض آن بگیرید.
